Өнгөрч буй 2023 оны ихэнх хугацааг Хятад улс дэлхийн шинэ супер гүрэн хэмээн байр сууриа хүлээн зөвшөөрөгдөхөд анхаарч, дэлхий даяарх АНУ-ын нөлөөг бууруулах зорилготой эвслээ бэхжүүлсэн.
Хятадад 2022 оны эцэс бол урьд өмнө хэзээ ч байгаагүй үймээн самуунтай үе байсан бөгөөд тус улсын иргэд засгийн газрын “тэг COVID” бодлогыг эсэргүүцэн гудамжинд жагсч, хүний эрхийн эрх чөлөөг хангахыг уриалав. Энэхүү эсэргүүцлийг богино хугацаанд намжаасан Хятад улс 2023 оны ихэнх хугацааг дэлхийн тэргүүлэх гүрэн болох зорилгодоо төвлөрчээ.
Тайванийг тойрсон Хятадын цэргийн ажиллагаа эрчимжиж, 2023 онд дайралт ихэссэн. Тухайлбал, энэ оны есдүгээр сард нэг өдрийн дотор 103 цэргийн нисэх онгоц ниссэнийг оруулаад сар бүр Тайванийн агаарын бүсэд 200 гаруй удаа нислэг үйлдэж, дээд амжилт тогтоосон байна. Ши Жиньпин энэ оны эхээр АНУ-д айлчлах үеэрээг Тайванийн талаарх байр сууриа ил тод хэлсэн. Мөн Сан Францискод болсон Ази, Номхон далайн эдийн засгийн хамтын ажиллагааны (АПЕК) дээд хэмжээний уулзалтын үеэр Ерөнхийлөгч Байдентай уулзахдаа ч санаагаа илэрхийлжээ. NBC-ийн мэдээлснээр, Бээжин нь Тайванийг эх газрын Хятадад нэгтгэнэ гэж Жо Байденд хэлсэн ч дахин нэгдэх хугацааг хараахан шийдээгүй байгааг тэмдэглэжээ.
2023 онд Хятадын цэргийн түрэмгийлэл зөвхөн Тайваньд хязгаарлагдаагүй бөгөөд Өмнөд Хятадын тэнгис дэх үйл ажиллагаа нь Бээжин, Филиппиний хоорондын зөрчлийг байдлыг улам хурцатгаж байна.
Тухайлбал, өнгөрсөн аравдугаар сард Хятадын эргийн хамгаалалтын таван хөлөг, дагалдан яваа найман усан онгоц, тэнгисийн цэргийн хоёр хөлөг нь Филиппиний эргийн хамгаалалтын хоёр хөлөг онгоцыг бүслэлтэд оруулснаар Филиппиний цэргийн хүчинд хоол хүнс, хангамж хүргэхэд саад болж, хурцадмал байдал дээд цэгтээ хүрсэн юм.
Хоёр улсын хооронд Өмнөд Хятадын тэнгист үүссэн хурцадмал байдал нь АНУ-ын хариу арга хэмжээ авахад хүргэсэн бөгөөд тус улс цэргийн халдлагад өртөх тохиолдолд АНУ, Филиппин хоорондын олон арван жилийн аюулгүй байдлын гэрээг дагаж мөрдөхөө амласан юм.
Хятад улс мөн 2023 оны ихэнх хугацаанд АНУ-ын ашиг сонирхлыг эсэргүүцдэг Хойд Солонгос, Орос зэрэг орнуудтай холбоо тогтооход зарцуулсан.
Орос, Хятад, Хойд Солонгос гурван улсын цэргийн чадавхийг өргөжүүлж байгаа нь НҮБ-ын Аюулгүйн зөвлөлийн хоригоос зайлсхийхэд Пёньянд туслах эрсдэлтэйг АНУ-ын Батлан хамгаалахын сайд Ллойд Остин мэдэгдсэн.
Хятад улс Хойд Солонгостой харилцаагаа гүнзгийрүүлэх хүсэлтэй байгаагаа илэрхийлсээр байгаа бөгөөд тэр дундаа Ши Жиньпин долдугаар сард Ким Жон Унд илгээсэн захидалд хоёр үндэстний “цусаар бичигдсэн нөхөрлөлийг” иш татсан юм.
Үүний зэрэгцээ Украины эсрэг дайн хийж олон улсын хамтын нийгэмлэгээс ихээхэн хөндийрсөн Орос болон ОХУ-ын ерөнхийлөгч Владимир Путинд амин чухал тусламжийг Хятад улс үзүүлсээр байна. Хятад улс энэ харилцаанд тууштай байдгийг өнгөрсөн есдүгээр сард Гадаад харилцааны төв комиссын захирал Ян Жечи тодорхой илэрхийлж, “олон улсын шинэ дэг журам”-ыг бий болгоход чиглэсэн хамтын ажиллагаагаа үргэлжлүүлнэ гэж амласан.
“Хятадын тал Оростой хамтран ажиллаж, хоёр орны стратегийн өндөр түвшний хамтын ажиллагааг тасралтгүй хэрэгжүүлж, нийтлэг ашиг сонирхлыг хамгаалж, олон улсын дэг журмыг илүү шударга, үндэслэлтэй хөгжүүлэхэд тус дөхөм үзүүлэхэд бэлэн байна” гэж Хятадын албаны хүн хэлсэн.
Ази дахь цэргийн түрэмгий байдлаас гадна АНУ-ын дайснуудыг дэмжиж байгаа нь Бээжин, Вашингтоны харилцааг хурцатгасаар байна. Энэ жил Хятадын тагнуулын бөмбөлөг АНУ-ын хилийг даван ниссэн хэрэг явдлын дараагаас хурцадмал илүү нэмэгдсэн.
АНУ-ын албаны хүмүүс өнгөрсөн сард Сан Францискод болсон АПЕК-ийн дээд хэмжээний уулзалтын үеэр Байден, Ши Жиньпин хоёрын уулзалтыг баталгаажуулахын тулд зөрчлийг бууруулна гэж найдаж байсан. Энэ уулзалтын дараа Байден АНУ, Хятад хоёр мөргөлдөөн гарахаас зайлсхийх хэрэгтэйг тэмдэглэв. Байден уулзалтын дараа хийсэн хэвлэлийн бага хурал дээр ” Хятад, АНУ хоёр өрсөлдөхүйц харилцаатай. Гэхдээ миний үүрэг бол үүнийг оновчтой зохицуулах юм. Тиймээс энэ нь зөрчилдөөн гарахгүй” гэж хэлсэн юм.
