Цаг Уур, Орчны Шинжилгээний Газар(ЦУОШГ)-аас 2023 оны арванхоёрдугаар сарын 30-ны өдрийн байдлаар зудын нөхцөл байдалд үнэлгээ хийжээ.
Ингэхэд улсын хэмжээнд
- долоон аймгийн 15 суманд төмөр зудын,
- 17 аймгийн 81 суманд цагаан зудын,
- 16 аймгийн 66 суманд цагаанаар зудархуу,
- хоёр аймгийн дөрвөн суманд харын зудын буюу нийт 20 аймгийн 166 суманд өвөлжилт хүндэрсэн байна.
Төмөр буюу шилэн зуд болж байгаа аймаг, сумд
- Баян-Өлгийн Булган,
- Увсын Өндөрхангай,
- Хөвсгөлийн Цагаан-Уул, Цэцэрлэг,
- Өвөрхангайн Баян-Өндөр, Хужирт,
- Булганы Рашаант,
- Дорноговийн Алтанширээ,
- Сүхбаатарын Асгат, Баруун-Урт, Мөнххаан, Сүхбаатар, Уулбаян, Халзан, Түмэнцогтод цасны нягт 0.35-0.47 г/см3 хүрч төмөр буюу шилэн зудын байдалтай байна.
Төмөр буюу шилэн зуд гэдэг нь намар орой орсон цас дутуу хайлж мөстөж хөлдсөнөөс мал бэлчээхэд бэрхшээлтэй болж, малын хөлийн арьс зулгарч өвөлжөө бууц хөлдөх гамшиг юм.
Цагаан зуд болж байгаа сумд:
- Баян-Өлгийн Сагсай,
- Увсын Баруунтуруун, Зүүнговь, Сагил, Малчин, Түргэн, Хяргас, Улаангом, Тэс, Давст, Цагаанхайрхан, Зүүнхангай, Наранбулаг,
- Говь-Алтайн Баян-Уул, Тайшир,
- Завханы Тэс, Алдархаан, Баянтэс, Цэцэн-Уул, Эрдэнэхайрхан, Цагаанчулуут, Их-Уул, Яруу, Сонгино, Завханмандал, Идэр, Нөмрөг, Түдэвтэй, Тосонцэнгэл, Тэлмэн, Шилүүстэй, Баянхайрхан, Цагаанхайрхан,
- Баянхонгорын Баянговь,
- Архангайн Тариат, Цэцэрлэг, Хайрхан, Эрдэнэмандал,
- Өвөрхангайн Баруунбаян-Улаан, Баянгол, Богд, Зүүнбаян-Улаан, Төгрөг, Бат-Өлзий, Бүрд, Уянга,
- Хөвсгөлийн Жаргалант, Улаан-Уул,
- Булганы Гурванбулаг, Баяннуур, Дашинчилэн,
- Дархан-Уулын Хонгор,
- Төвийн Эрдэнэсант, Угтаалцайдам, Бүрэн, Лүн, Алтанбулаг, Батсүмбэр,
- Дорноговийн Иххэт, Дэлгэрэх, Айраг, Сайхандулаан,
- Дундговийн Өлзийт, Сайхан-Овоо, Цагаандэлгэр, Эрдэнэдалай,
- Хэнтийн Дархан, Галшар, Баян-Овоо,
- Сүхбаатарын Түвшинширээ, Баяндэлгэр, Дарьганга, Наран, Онгон, Эрдэнэцагаан,
- Дорнодын Булган, Гурванзагал, Матад, Дашбалбар, Халхголд зузаан цастайн улмаас цагаан зудын нөхцөл бүрдсэн байна.
Цагаанаар зудархуу байгаа сумд
- Ховдын Үенч, Говь-Алтайн Хөхморьт, Жаргалант, Шарга,
- Завханы, Отгон, Ургамал, Сантмаргац, Дөрвөлжин,
- Баянхонгорын Жаргалант, Гурванбулаг, Галуут,
- Архангайн Батцэнгэл, Өлзийт, Жаргалант, Төвшрүүлэх, Хангай, Цахир,
- Өвөрхангайн Хархорин, Гучин-Ус, Есөнзүйл, Нарийнтээл, Сант, Хайрхандулаан,
- Хөвсгөлийн Баянзүрх, Шинэ-Идэр, Цагаан-Үүр, Булганы Хангал, Хишиг-Өндөр,
- Орхоны Жаргалант,
- Сэлэнгийн Хүдэр, Хушаат, Орхон, Орхонтуул, Түшиг, Ерөө,
- Төвийн Өндөрширээт, Баян-Өнжүүл, Баянжаргалан, Баянчандмань, Цээл, Баян, Заамар, Зуунмод, Эрдэнэ,
- Улаанбаатарын Багануур,
- Дундговийн Говь-Угтаал,
- Өмнөговийн Булган,
- Дорноговийн Хатанбулаг, Хөвсгөл,
- Хэнтийн Өмнөдэлгэр, Биндэр, Батширээт, Жаргалтхаан, Өлзийт, Батноров, Өндөрхаан, Баянмөнх, Дэлгэрхаан, Цэнхэрмандал, Норовлин, Дорнодын Халхгол, Сэргэлэн, Баянтүмэн, Хөлөнбуйр, Чойбалсан, Цагаан-Овоод цагаанаар зудархуу байна.
Цасны зузаан, нягт харьцангуй бага боловч зундаа гантай байсан Говь-Алтайн Чандмань, Өмнөговийн Гурвантэс, Ноён, Сэврэй зэрэг сумдын нутгаар харын зуд нүүрлэж өвөлжилт хүндэрч байна.
