Дэлхийн байгаль хамгаалах сангийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газрын санхүүжилтээр Увс аймгийн музейд орчин үеийн дижитал технологи ашиглан бодит орчинд очсон мэт мэдрэмж авч болох Цаст уулын эзэн виртуал танхимтай боллоо. Тус танхимд виртуал ертөнцөөр аялахаас гадна нэн ховор цоохор ирвэсийн буюу анхны анатоми бүтэцтэй үзмэр тавигдсан. Уг явдалтай холбогдуулан цоохор ирвэсийн тухай 15 баримтыг хүргэж байна.
- Монгол улс 800-1000 цоохор ирвэстэй, үүний 500-700 нь Алтай-Соёны бүс нутагт амьдардаг.
- Цоохор ирвэс Төв Азийн 12 оронд тархан нутагшсан.
- Дэлхийн нийт цоохор ирвэсийн 20 хувь нь Монголд байдаг.
- Цоохор ирвэс “Улаан ном”-д орсон дархан цаазтай амьтан, агнах хориотой.
- Цоохор ирвэс хад асгатай өндөр ууланд амьдардаг.
- Нутгийн иргэд цоохор ирвэсийг “Өндөр уулын эзэн” гэж авгайлдаг.
- Биеийн урт 103-130 см, жин 23-41 кг.
- 14 метр хүртэл хол үсрэх чадвартай.
- Цоохор ирвэс 10-13 жил насалдаг.
- Эрийг нь гэнд, эмийг гинс, нялх төлийг нь гүем гэж нэрлэдэг.
- Гинс дунджаар 4 сар хээлээ тээдэг.
- Гүем 2 нас хүртлээ эхийн хамт амьдардаг.
- Аргаль, янгир, тарвага, туулай, мэрэгч амьтдаар хооллодог.
- Ихэвчлэн 2-3 гүем төрүүлдэг.
- Цоохор ирвэсийн толбо хүний хурууны хээ шиг бодгаль бүрээр өөр байдаг.
